Pierwsze objawy choroby jelita grubego często są mylące. Sprawdź, co powinno Cię zaniepokoić

Choroby jelita grubego – rozwijają się często bezobjawowo

Jelito grube jest słabo unerwione pod względem bólowym, dlatego wiele chorób w jego obrębie rozwija się niemal bez zauważalnych symptomów. Procesy takie jak stany zapalne, obecność polipów czy wczesne zmiany nowotworowe mogą nie powodować wyraźnego bólu, co utrudnia ich wczesne wykrycie. Często pierwsze objawy, takie jak utrzymujące się wzdęcia, zmiany rytmu wypróżnień czy ogólne osłabienie, pojawiają się dopiero, gdy choroba jest już bardziej zaawansowana.

Specjaliści przypominają, że nawet drobne, lecz utrzymujące się przez kilka tygodni dolegliwości ze strony układu pokarmowego powinny zostać skonsultowane z lekarzem, szczególnie u osób po 50. roku życia, gdyż ryzyko rozwoju nowotworów wzrasta z wiekiem. Wczesna diagnoza zwiększa szanse skutecznej terapii oraz pozwala uniknąć poważnych powikłań.

Kiedy jelito grube może dawać niepokojące sygnały?

Problemy jelita grubego rzadko objawiają się zdecydowanym bólem. Zamiast tego symptomy bywają subtelne, ale przewlekłe lub nawracające. Szczególnie warto zwrócić uwagę na:

• Zmiany koloru stolca – niepokojące jest pojawienie się smołowatej czerni, jasnego „glinianego” koloru czy świeżej krwi, które wymagają pilnej konsultacji medycznej.
• Przewlekłe wzdęcia i uczucie pełności – nie ustępujące mimo lekkostrawnej diety mogą świadczyć o problemach z trawieniem lub spowolnionej perystaltyce jelit.
• Nawracający ból brzucha – szczególnie w dolnej części pleców, który promieniuje wzdłuż jelita, może być oznaką zaburzeń jego funkcjonowania.
• Zmiany rytmu wypróżnień – utrzymujące się zaparcia, biegunki lub ich naprzemienność wymagają diagnostyki.
• Utrata masy ciała, osłabienie i niedokrwistość – bez wyraźnej przyczyny mogą sugerować mikroskopijne krwawienia lub zaburzenia wchłaniania związane z chorobą jelita.

W pojedynczym przypadku objawy te nie muszą oznaczać poważnej choroby, jednak gdy trwają dłużej niż kilka tygodni lub powracają, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego lub gastroenterologa. Może być konieczne wykonanie badań, takich jak morfologia, USG jamy brzusznej czy kolonoskopia. Wczesne wykrycie problemu zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Jak zadbać o zdrowie jelit i wspomóc ich prawidłowe funkcjonowanie?

Dieta bogata w błonnik i urozmaicenie posiłków
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca spożywanie co najmniej 400 g warzyw i owoców dziennie oraz minimum 25 g naturalnego błonnika pochodzącego z pełnych ziaren, roślin strączkowych i orzechów. Błonnik zwiększa objętość stolca i skraca czas, przez który toksyny mają kontakt ze ścianą jelita, wspierając oczyszczanie przewodu pokarmowego.

Nawodnienie i aktywność fizyczna
Dzienne spożycie 1,5–2 litrów wody oraz co najmniej 150 minut umiarkowanego ruchu tygodniowo sprzyjają prawidłowej perystaltyce jelit. Poprawiają one trawienie, ograniczają zaparcia i zmniejszają ryzyko rozwoju schorzeń, takich jak uchyłki jelita.

Badania przesiewowe
Osoby między 50. a 74. rokiem życia mają możliwość bezpłatnego wykonania kolonoskopii w ramach państwowego programu profilaktyki raka jelita grubego. Wczesne wykrycie zmian może podnieść szanse całkowitego wyleczenia nawet do 90%.

Wsparcie mikrobioty i unikanie szkodliwych nawyków
Regularne spożywanie probiotycznych jogurtów oraz suplementacja kapsułkami z bakteriami Lactobacillus i Bifidobacterium pomaga utrzymać równowagę mikroflory jelitowej. Jednocześnie ograniczenie spożycia alkoholu i produktów wysoko przetworzonych zmniejsza stan zapalny błony śluzowej jelita.